Generic Sınıflara Giriş

Yazar : Resul Çavuşoğlu [Yazar hakkında detaylı Bilgi için tıklayın]
Tarih : 07.04.2004

Generic kavramı C#2,0 ile beraber artık hayatımıza girmeye başlamıştır. Performans konusunda büyük avantajlar sağlayan generic sınıfların temel özelliklerinden daha önce sitemizde bahsetmiştik. Bu makalemizde generic sınıfların oluşturulması, türetilmesi, metotların tanımlanması vb konuları aydınlatmaya çalışacağız. Generic Sınıflar temel olarak normal sınıflar ile aynı özellikleri göstermektedir. Generic sınıfların normal sınıflardan farkı,  kullanılacak olan tiplerin sınıf tanımlama aşamasında belirtilmesidir. Aşağıda normal bir sınıf ile generic sınıf arasındaki tanımlama farkını görebilirsiniz

   1: using System;

   2:  

   3: namespace GenericDeneme

   4: {

   5:          class myclass    // Normal Sınıf

   6:          {

   7:          }

   8:  

   9:          class mygenclass1<tip1>  // Generic Sınıf

  10:          {

  11:          }

  12:  

  13:          class mygenclass2<tip1,tip2,tip3>  // Birden çok tipli generic sınıf

  14:          {

  15:          }

  16: }

Generic sınıflarda 1 adet tip tanımlana bileceği gibi yukarıdaki örneğimizde mygenclass2 sınıfında da olduğu gibi ihtiyaçlar doğrultusunda birden çok tip tanımlanabilir. Generic sınıfların tanımında bir aşırı yükleme (overloading) gerçekleştirmek mümkün değildir. Generic sınıflardaki tanımlanmış tiplerdeki değişim isimlerinin değiştiğini göstermez. Aşağıdaki örneği incelersek aynı isme fakat farklı türde ve sayıda tiplere sahip sınıfların hata verdiğini göreceksiniz.

   1: using System;

   2:  

   3: namespace GenericOverload 

   4: { 

   5:     class mygenclass<tip1>{    }              //  

   6:  

   7:     class mygenclass<tip1,tip2,tip3>{     } // Hata Çift Tanımlama 

   8: }

   9:  

Generic sınıflarda normal sınıflarda olduğu gibi sınıf içinde sınıf tanımlamak mümkündür. Bu tanımlamalar aşamasında dıştaki sınıfta kullanılan tip içteki sınıfta da kullanılabilir. Burada dikkat edilmesi gereken konu içteki sınıfları örneklerken dıştaki sınıfa ait generic tanımlamalar gerçekleştirilmelidir.

   1: using System; 

   2: namespace GenericClass 

   3: { 

   4:        class MyClass<ItemType> 

   5:        { 

   6:            public ItemType field1; 

   7:            public void deneme(ItemType tmp){} 

   8:            public MyClass(){} 

   9:            public class MyClass2<ItemType>{} 

  10:        } 

  11:        class MainClass 

  12:       { 

  13:            [STAThread] 

  14:            static void Main(string[] args) 

  15:            { 

  16:                   MyClass<string> myclass = new MyClass<string>(); 

  17:                   MyClass<int>.MyClass2<int> myclass2 = new MyClass<int>.MyClass2<int>(); 

  18:            } 

  19:        } 

  20: }

Generic Sınıflarda Türeme:

Generic sınıflarda türeme konusunda dikkat edilmesi gereken en önemli nokta bir generic sınıfı türetmiş olduğumuz sınıfın veya arayüzün adı ile generic sınıfımızda kullanmış olduğumuz parametre aynı isimde olamaz. class Extend<V>: V {} şeklindeki bir tanımlama hataya neden olacaktır. Bununla birlikte generic sınıfımızın başka bir generic sınıftan türetilmesi durumunda temel sınıfımızda veya arayüzümüzde aynı parametreyi kullanmak bir hataya sebep olmamaktadır. Aşağıda değişik şekillerde türetilmiş generic sınıflar bulunmaktadır.

   1: class C<U,V> {}

   2:  

   3: interface I1<V> {}

   4:  

   5: class D: C<string,int>, I1<string> {}

   6:  

   7: class E<T>: C<int,T>, I1<T> {}

Generic Sınıflarda Methodlar:

Generic sınıflarda kullanılan metotlar 2 şekilde incelenebilir. Bunlar Generic Metotlar ve Generic Olmayan Metotlar. Peki bir metodun generic veya non-generic olması arasındaki değişiklik nedir. Bir metodun içerisinde sınıf başlığında tanımlanmış generic tiplerin kullanılması bu metodun generic bir metod olduğunu göstermez. Şimdi aşağıdaki örneğimizi inceleyelim.

   1: using System; 

   2: namespace GenericClass 

   3: { 

   4:         class MyClass<ItemType1,ItemType2> 

   5:        { 

   6:            public ItemType1 field1; 

   7:            public MyClass(){} 

   8:            public void deneme(ItemType1 tmp){} 

   9:        } 

  10:        .................. 

  11:        .................. 

  12: }

Yukarıda ki örneğimizde sınıfta tanımlanmış olan generic tipler deneme metodu içerisinde kullanılmıştır. Bu metot generic sınıfta tanımlanmış ama generic olmayan bir metottur.

Generic metodlar metot adından sonra parametrelerden önce kullanılacak olan generic tiplerin tanımlanmasından oluşur. Bu tanımlanan tipler sınıfta tanımlanan generic tiplerle aynı ada sahip olabileceği gibi başka bir isimle de bulunabilirler.  Aşağıda generic bir metodun tanımlanması ve daha sonra kullanımını gösteren bir örnek bulunmaktadır.

   1: using System; 

   2: namespace GenericClass 

   3: { 

   4:         class MyClass<ItemType1,ItemType2> 

   5:        { 

   6:            public ItemType1 field1; 

   7:            public MyClass(){} 

   8:            public void deneme<ItemType3,ItemType1>() 

   9:            { 

  10:                ItemType3 myfiled; 

  11:                Console.WriteLine(myfield.ToString()); 

  12:            } 

  13:        } 

  14:        class MainClass 

  15:        {

  16:  

  17:            MyClass C1 = new MyClass<int,string>(); 

  18:            C1.deneme<double>();           

  19:        } 

  20: }

Generic Metotlarda kullanılan Generic tipler içinde bulunduğu Generic sınıfa ait tiplerle aynı isimde olabilir. Yukarıdaki örneğimizde Deneme metodumuzda kullanılan ItemType1 MyClass üzerinde de kullanılmıştır.

Generic sınıflarda static alan ve metot kullanımında hiç bir farklılık bulunmamaktadır. Static alan tanımlanırken sınıf üzerinde tanımlanmış olan Generic tiplerde tür olarak kullanılabilir.

Microsoft Firmasının Whidbey�nin piyasaya sürülmesi ile ilgili planlarını ileriye ötelemesi nedeniyle C#2.0 üzerinde bulunan generic sınıflarla ilgili konuya detaylı bir yazı yazmaktan kaçındım. İlerleyen zamanlarda generic kavramı daha detaylı olarak ta işlenecektir.

Resul ÇAVUŞOĞLU

c.resul@concort.com

Resul Çavuşoğlu adlı yazara ait diğer makaleleri görmek için tıklayın >>